Czym są i jak działają tranzystory jednozłączowe i tranzystory Darlington?

Tranzystory można podzielić wedle wielu kryteriów. Jednym z kluczowych jest konstrukcja i bezpośrednio wynikający z niej sposób działania tranzystora. Wśród najpopularniejszych tranzystorów, takich jak: tranzystory bipolarne i unipolarne oraz tranzystory... Czytaj dalej

23 października 2020 Agata Kozłowska
Artykuł z kategorii: Instalacje elektryczne

Czym są tranzystory jednozłączowe?

Tranzystory jednozłączowe określane również skrótem UJT (z ang. unijunction transistor), są nazywane także diodami dwubazowymi. Konstrukcja tego typu tranzystorów opiera się na jednym złączu p-n oraz 3 elektrodom. Wśród tych elektrod wyróżniamy emiter oraz dwie bazy.

Podczas znamionowej pracy tranzystorów jednozłączowych między dwiema bazami (B1 i B2) powstaje rezystancja, której wartość oscyluje w granicach kilku kΩ. Poza tym między w połączeniu między bazami powstaje potencjał emitera. Zwykle potencjał ten jest mniejszy od napięcia progowego spolaryzowanego w kierunku zaporowym złącza p-n.

W przypadku gdy napięcie na emiterze przekroczy wartość napięcia progowego, wówczas złącze p-n zostanie spolaryzowane w kierunku przewodzenia. W takiej sytuacji prąd emitera osiąga wysokie wartości równolegle ze zmniejszającą się rezystancją między pierwszą i drugą bazą tranzystora.

Programowalne tranzystory jednozłączowe PUT

Tranzystory jednozłaczowe UJT zostały zastąpione tranzystorami PUT (z ang. programmable unijunction transistor). Są to programowalne elementy półprzewodnikowe, które zbudowane są z dwóch tranzystorów bipolarnych.

Specyficzną cechą programowalnych tranzystorów jednozłączowych jest to, że można modyfikować w nich wartość napięcia progowego. Tranzystory te mają czterowarstwową konstrukcję złożoną z dwóch złączy p-n, przez co pod względem budowy przypominają tyrystory.

Najczęściej programowalne tranzystory jednozłączowe PUT znajdują zastosowanie w układach sterowania fazowego tyrystorów oraz w nieskomplikowanych generatorach.

Obecnie na rynku istnieje bardzo niewiele zarówno tranzystorów jednozłączowych UJT, jak i programowalnych tranzystorów jednozłączowych PUT. Wynika to z faktu, że zostały one zastąpione przez układy timera NE555. Oczywiście nadal można je spotkać, niemniej ich oferta jest mocno ograniczona.

Czym są tranzystory Darlingtona?

Tranzystory Darlingotna również składają się z dwóch połączonych ze sobą tranzystorów bipolarnych. Dzięki ich odpowiedniemu połączeniu w układzie Darlingtona możliwe jest przełączanie o wiele większych wartości prądów przy konkretnym prądzie bazy.

Konstrukcja tranzystorów Darlingotna opiera się na połączonych ze sobą tranzystorach bipolarnych n-p-n lub p-n-p. Emiter jednego z tranzystorów jest połączony z bazą drugiego tranzystora. Dzięki takiemu połączeniu możliwe jest uzyskanie o wiele większego wzmocnienia prądowego oraz czułości układu. Z tego też względu układy te są stosowane do sterowania dużymi prądami – np. do sterowania silnikami elektrycznymi.

Fotografia zgodnie z obowiązującą licencją CC by Mercado Viagens

Autor

Agata Kozłowska

Jest doświadczoną redaktorką serwisu budowlanego. Specjalizuję się w tematyce budownictwa i remontów. Dzięki swojej wiedzy i pasji, jest w stanie dostarczać czytelnikom wartościowych i rzetelnych informacji dotyczących tej branży. Jestem zaangażowana w swoją pracę i dążę do ciągłego rozwijania swoich umiejętności, aby jeszcze lepiej spełniać oczekiwania moich czytelników.